Çölyak Hastalığı (Çölyaklı) Nedir?

Çölyak hastalığı aslında insan vücudunun glüten isimli proteine karşı alerjisi olma durumu olarak tıp literatüründe geçmektedir. Bunun nasıl olacağını isterseniz sizlere sıralama ile anlatayım…

Çölyak hastası (Çölyaklı olarak anılacaktır) Gluten adlı proteine sahip ürünleri vücuduna aldığında, ince bağırsakta bileşenlerine ayrıştırılır ve bağırsak mukozası üzerinden kana karışır. Vücudumuzun yeterince gıda alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve VİLLUS çıkıntıları olarak isimlendirilen  kıvrımlar tarafından sağlanmasıdır. Çölyaklılar, glüten adlı proteini vücuduna aldıklarında bağırsak mukozasındaki alerji nedeni ile villus çıkıntıları ve kıvrımları zarar görerek azalır ve küçülürler. Bu küçülme nedeni ile bağırsağın yüzölçümü bayağı azalır. Azalma ile beraber alınmış olan glutenli gıdalar emilemez hale gelir. Bu yüzden de beslenme yetersizliği akabinde de hastalık belirtileri ortaya çıkar.

 

Şimdi Çölyak Hastalığının Belirtilerini Maddeler Halinde İnceleyelim

• Kilo orantısızlığı (Normal kilonuzun dışında bir zayıflık)
• Kas Zayıflığı
• Kansızlık
• Büyük tuvalet ihtiyacının artması ve dışkıda anormallik
• Kusma (istiğfar) hali
• İştahsızlık
• Büyümede gerilik
• Ağız içinde oluşan yaralar
• Gaz şikayetleri
• Kemik ve eklem ağrıları
• Ciltte kaşıntılı döküntüler
• Asabiyet hali

 

Çölyak Hastalığının Tanısı

Çölyak hastalığı aslında her yaşta tespit edilebilen bir hastalıktır. Belirtiler genellikle başka hastalığı düşündürmektedir. Örneğin kansızlık, erken osteoporoz  gibi. Tanı ise kan testleri ve ince bağırsak biyopsisi ile kesin teşhis konmaktadır.

 

Çölyak Hastalığının Tedavisi

Çölyak hastalığının tedavisi glütensiz sıkı bir diyettir.  Glutensiz bir diyet ile çölyaklının herhangi bir şikayeti olmaz. Çünkü diyet ile beraber düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal halini ve işlevini yeniden kazanmış olur. Fakat unutulmamalıdır ki; az miktarda alınan glüten bile bağırsak üzerindeki tahribatın yeniden oluşmasına neden olur.  Az miktarda alınan glüten ile yukarıda yazdığımız çölyak hastalığı belirtileri yeniden ortaya çıkar. Bunun da geçme süresi çölyaklının yaşı, kilosu, vücut direnci, ince bağırsaktaki tahribat derecesine kadar değişiklik göstermektedir.

Çölyak Hastalığının Tedavi Süresi

Maalesef şu anda tıp daha da gelişene kadar bunun tedavi süresi (glütensiz beslenme) ömür boyu sürmektedir. Yapılan araştırmalara göre 2014 yılından itibaren doktorlar/profesörler tarafından kanıtlanan tek tedavi şekli budur. Glutensiz beslenmenin bırakılmasının ardından tedavi edilmesi çok daha zor olan hastalıklara davetiye çıkardığının da bilinmesi gerekmektedir.

Unutulmamalıdır ki;
Glutensiz beslenmede (diyetin) yapılan ihlal (kaçamak) yada ihmallere rağmen çölyaklı tarafından hissedilebilir şikayet olmaması kesinlikle glütensiz beslenmeden vazgeçileceği anlamı taşımıyor.